Şampuanlar, kremler, maskeler, yağlar, tonikler, jeller, ısıdan koruyanlar ürünler, boyalar, spreyler ve daha nicesi. Günümüzde kozmetik sektörünün hızla gelişmesi ile saç bakımı kategorisi şimdiye kadar olmadığı kadar büyüdü. Kimsayal ve bitkisel içerik fark etmeksizin bu ürünler saçın sağlıklı görünmesini sağlamak, kırılmasını engellemek, hacim kazandırmak gibi çeşitli işlevlere hizmet ediyor. Bu maddelerin kullanış amaçlarından bahsedecek olursak:
Badem yağı: Eski zamanlardan beri kullanılan badem yağı saç dökülmesi, sürekli saç kırılması sorunu yaşayanlar ve kepek problemi olanlar tarafından sıklıkla kullanmaktadır.
Aleo vera: Aloe vera saç dökülmesi tedavisinde sıklıkla kullanıldığında saç gelişimini olumlu etkiler. Aloe verada birçok vitamin, mineral, enzim, aminoasit, doğal şeker ve bazı antiinflamatuvar-antimikrobiyal ajanlar vardır.
Jojoba yağı: Yağlı saçların fazla sebumdan arınmasına, canlı ve sağlıklı görünmesine yardımcı olur. Aynı zamanda kuru saçlar içinde iyi bir nemlendirici olarak kullanılır.
Sodyum lauril sülfat: Sodyum lauril sülfat suyun sertliğinden etkilenmediği ve çok iyi temizleme özelliğine sahip olduğundan dolayı yaygın olarak kullanılırken, iritan özelliğe sahiptir. Sodyum lauril eter sülfat ise deri ve göze daha az tahriş edici olduğundan hassas kişilere yönelik ve bebek-çocuk şampuanlarında yaygın olarak kullanılmaktadır.
Folik asit: Protein metabolizması ve DNA sentezi için gereklidir. Yeni saç hücrelerinin oluşumuna olanak sağlar.
Çinko: Hücre faaliyetlerinin her kademesinde ve DNA sentezi için gereklidir. Eksikliğinin en büyük belirtisi saçların dökülmesidir. Aynı zamanda vitamin B6 ile kullanımı antiandrojenik etki sağlar.
Tokoferol (Vitamin E): Antioksidan olmasından dolayı serbest radikallerin etkilerini azaltarak saçı onarır ve besler.
Niasin (Vitamin B3): Damar genişletici özelliğiyle dolaşımı artırarak saçın beslenmesini sağlar.
Minoksidil: Saç dökülmesi nedeniyle küçülmüş olan saç köklerini büyüterek yeniden kuvvetlendirir. Saçın ömrünü uzatır.
Sülfosüksinatlar: Yağlı saçlardan sebumu gidermede yararlı olan güçlü bir deterjan sınıfıdır.
Pantotenik Asit (Vitamin B5): Ko-enzim A nın yapıtaşlarındandır.Protein sentezinde önemli rol oynar.
Biotin (Vitamin B7): Vitamin eksikliğine bağlı saç dökülmelerinde etkili olduğundan formüllerin içerisinde yer alır.
Isırgan otu: Mineral içeriği sayesinde saçı besler. Sirkeli tentürü kepeğe karşı korumada ve saç büyümesinin hızlanmasında etkilidir.
Argan yağı: Antioksidanlar, vitamin içeriğince zengin olan argan yağı saçı beslemenin yanı sıra çevresel faktörlerden ve UV’nin zararlı etkilerinden saçı korur.
Parabenler: Parahidroksibenzoatlar (p-HBA) olarak da bilinen parabenlerin başlıca kullanım nedenleri preparatta gerçekleşen mikrobiyal faaliyetlere engel olarak maddenin bozulmasının önlenmesidir.
Hindistan cevizi yağı: Hindistan cevizi yağı, zarar görmüş saçların yeniden büyümesine yardımcı olur. Saç için gerekli olan temel proteinleri sağlar, saçlı deri ve saçları yumuşatır.
Sonuç olarak her bireyin saç yapısı farklı olmasını da göz önüne alındığında bu maddeler uygun doz ve koşullarda preparatların içerisinde yer alarak sağlıklı, güçlü saçlar elde edilmesinde yardımcı olur. Saç bakımında kullanılan ürünlerin içeriğini dikkatlice incelemek ve toksisite oluşturabilecek bileşenleri dikkatli kullanmak, hem saç sağlığını korumak hem de en iyi sonuçları elde etmek için önemlidir.
Kaynakça:
Draelos ZD. Essentials of Hair Care often Neglected: Hair Cleansing. Int J Trichology. 2010 Jan;2(1):24-9. doi: 10.4103/0974-7753.66909. PMID: 21188020; PMCID: PMC3002407.
Gülle, S. (2019). Kozmetik ürünlerde eser düzeyde paraben analizi için yöntem geliştirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Cumhuriyet Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
Karabacak E., Saç bakım ve tedavisinde doğal ürünler. Türkderm 2014; 48: Özel Sayı 1: 60-3. Erişim: https://jag.journalagent.com/turkderm/pdfs/TURKDERM_48_SUP_OZEL_60_63.pdf
Türk Eczacıları Birliği Eczacılık Akademisi. (2008). İlaç Dışı Ürünler. Erişim: https://e-kutuphane.teb.org.tr/pdf/tebakademi/ilac_disi/2.pdf
