1. BALIK YAĞLARI
- Balık Yağları: İki tür omega asidi vardır: DHA (Dokosa heksanenoik asit) ve EPA (Eikosa pentaenoik Asit).
- Birçok sağlık yararı vardır, özellikle iyileştirilmiş beyin sağlığı.
- DHA, beyin yapısını ve işlevini korur. Beyin hücrelerimizde bulunan toplam yağın yaklaşık %25’ini ve omega-3 yağının %90’ını DHA oluşturur.
- EPA, beyin hasarı ve yaşlanmaya karşı anti-enflamatuar etkilere sahiptir.
- DHA seviyeleri düşük olan sağlıklı kişilerde, DHA takviyelerinin düşünme becerilerini, hafızayı ve tepki sürelerini iyileştirdiği gösterilmiştir.
- Beyin fonksiyonlarında düşüş yaşayan kişilerde DHA almak fayda sağlamıştır.
- EPA her zaman gelişmiş beyin fonksiyonları ile bağlantılı değildir. Depresyonu olan kişilerde daha fazla faydası gösterilmiştir.
- EPA ve DHA’nın hangi oranda faydalı olduğunu belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
- Beyin sağlığını korumak amacıyla, DHA ve EPA’nın toplamının günlük olarak 1 gram alınması önerilir. Bu miktarı besinlerden elde etmek oldukça zordur.
2. RESVERATROL
- Üzüm ,ahududu, yaban mersini gibi mor ve kırmızı meyvelerin kabuğunda bulununan antioksidandır.
- Kırmızı şarap ,yer fıstığı ve çikolatada da bulunur.
- Resveratrol takviyesinin alınması, bellekle ilişkili olan beyin fonksiyonlarından biri olan hippocampusun bozulmasını engelleyerek etki ettiği düşünülmektedir. Bu sayede yaşlandıkça beyin fonksiyonlarının düşüşü yavaşlatılabilir.
- Hayvan çalışmaları, resveratrolün hafızayı ve beyin fonksiyonlarını iyileştirebileceğini göstermiştir.
- Günlük 200 mg resveratrol alımının hafızanın geliştirilmesinde etkili olduğu gösterilmiştir.
3. KAFEİN
- Doğal bir uyarıcı olan kafein en yaygın olarak çay, kahve ve bitter çikolatada bulunur.
- Beyninizdeki adenozin reseptörlerini bloke ederek daha az yorgun hissetmenizi sağlar.
- Uyanıklığınızı artırır, dikkatinizi artırır ve reaksiyon sürenizi azaltan doğal bir kimyasaldır.
- Beyni ve merkezi sinir sistemini uyararak çalışır.
- Bir fincan kahvede bulunan kafein miktarı genellikle 50-400 mg arasındadır.
- Çoğu insan için günlük olarak yaklaşık 200-400 mg’lık dozlar genellikle güvenli kabul edilir ve sağlığa fayda sağlamak için yeterlidir.
- Çok fazla kafein almak ters etki yaratabilir, anksiyete, mide bulantısı ve uyku güçlüğü gibi yan etkilere yol açabilir.
4. FOSFATİDİLSERİN
- Beynimizde bulunabilen fosfalipittir(4 bileşen oluşan yağ asit grubu)
- Fosfatidilserin takviyesinin alınmasının beyin sağlığının korunmasına yardımcı olabileceği düşünülmektedir.
- Günlük olarak üç kez 100 mg fosfatidilserin almanın yaşa bağlı beyin fonksiyonlarının düşüşünü azaltmaya yardımcı olabileceği gösterilmiştir.
5. ASETİL L-KARNİTİN
- Asetil L-karnitin, vücudumuzda doğal olarak üretilen bir amino asittir.
- Metabolizmamızda özellikle enerji üretiminde önemli bir rol oynar.
- Takviye olarak alındığında, hafızayı artırmak ve yaşa bağlı hafıza kaybını yavaşlatmak mümkündür.
- Hafif demanslı (hafızayı, düşünmeyi ve sosyal becerileri etkileyen bir grup semptom) ve Alzheimer hastalarında beyin fonksiyonlarını iyileştirmek için yararlı olabilir.
6. GİNKGO BİLOBA
- Ginkgo biloba, Ginkgo ağacından elde edilen bitkisel bir takviyedir.
- Beyin gücünü artırmak için birçok insan tarafından popüler bir tamamlayıcı olarak kullanılır.
- Beyne giden kan akışını artırarak, ince kan damarlarını genişleterek etkisini sağlar.
- Odaklanma ve hafıza gibi beyin işlevlerini iyileştirdiği iddia edilmektedir.
- Bazı araştırmalar, bu takviyenin beyin fonksiyonlarının yaşa bağlı düşüşünü azaltmaya yardımcı olabileceğini bulmuştur.
- Sağlıklı orta yaşlı bireyler üzerinde yapılan bir araştırmada, bu takviyenin hafızayı ve düşünme becerilerini geliştirmeye yardımcı olduğu kanıtlanmıştır.
7. KREATİN
- Kreatin, enerji metabolizmasında önemli bir rol oynayan doğal bir maddedir.
- Vücutta doğal olarak bulunur ve çoğunlukla kaslarda bulunurken, beyinde daha az miktarda bulunur.
- Kreatin, vücudumuzun protein sentezi için kullandığı bir amino asittir.
- Kas büyümesini destekleyen ve aynı zamanda beyin için faydalı olan popüler bir vücut geliştirme takviyesidir.
- Kreatin tüketildikten sonra, beyinde fosfat ile bağlanarak bir molekül oluşturur ve beyin hücrelerini hızlı bir şekilde beslemek için kullanılır.
- Araştırmalar, herhangi bir olumsuz etki olmaksızın günde 5 gram kreatin almanın güvenli olduğunu göstermektedir.
- Kreatin, et, balık, yumurta gibi hayvansal ürünlerde doğal olarak bulunur.
- Kreatin takviyeleri, et tüketmeyen bireylerde hafızayı ve düşünme becerilerini geliştirebilir.
8. L-THEANİNE
- L-Theanine, çayda doğal olarak bulunan bir amino asittir.
- Birkaç çalışma, 200 mg l-theanine almanın uyuşukluk yapmadan sakinleştirici bir etkisi olduğunu göstermiştir.
- Sadece 50 mg almanın (2 fincan demlenmiş çayda bulunan miktar), beyindeki yaratıcılıkla bağlantılı alfa dalgalarını artırdığı bulunmuştur.
- L-theanine, kafein ile birlikte alındığında daha da etkili olmaktadır. Bu nedenle, performans artırıcı takviyelerde genellikle birlikte kullanılırlar. Her ikisi de doğal olarak çayda bulunur.
9. BACOPA MONNİERİ
- Bacopa monnieri, Ayurveda (kökeni Hindistan’a dayanan alternatif tıp sistemidir) tıbbında beyin işlevlerini geliştirmek amacıyla kullanılan bir bitkidir.
- Birkaç çalışma, bu takviyenin beyinde bilgi işlemeyi hızlandırabileceğini, reaksiyon sürelerini azaltabileceğini ve hafızayı geliştirebileceğini göstermektedir.
- Bacopa monnieri, beyninizi oksidatif stresten (hücresel metabolizma sırasında oluşan reaktif oksijen türlerinin birikmesi ve antioksidanların yetersizliği durumu) koruyan ve hipokampus adı verilen hafıza merkezindeki sinyali iyileştiren “bakosides” adı verilen aktif bileşikleri içerir.
- Bu takviyenin etkileri hemen hissedilmez, maksimum fayda için 300-600 mg dozlarının doktor tarafından belirlenerek 15 günlük aralıklarla kullanılması önerilir.
10. RHODİOLA ROSEA
- Adaptojenik (vücut üzerinde dengeleyici etki yaratan) özelliklere sahip bir bitki olan Rhodiola Rosea, vücudumuzun stresle daha etkin bir şekilde başa çıkmasına yardımcı olur.
- Birkaç çalışma, bu takviyenin hem endişeli hem de yüksek stresli bireylerde ruh halini iyileştirebileceğini ve tükenmişlik duygularını azaltabileceğini bulmuştur.
- Küçük günlük dozlarının stresli sınav dönemlerinde üniversite öğrencilerinde zihinsel yorgunluğu azalttığı ve esenlik duygularını artırdığı gösterilmiştir.
11. PANAX GİNSENG
- Panax ginseng kökü, beyin fonksiyonlarını artırmak için kullanılan eski bir şifalı bitkidir.
- Tek doz olarak 200-400 mg almanın beyin yorgunluğunu azalttığı ve zihinsel matematik problemleri gibi zor görevlerde performansı önemli ölçüde artırdığı gösterilmiştir.
UYARI: Bitkisel desteklerde ilaç gibidir. Herhangi bir bitkisel takviye kullanmadan önce mutlaka doktorunuza veya eczacınıza danışınız.
Bu serimizde Ecz. Emin Talip Önal hocamızın ‘Eczacı Farkıyla’ adlı Youtube videolarından derlediğimiz bilgileri sizlere aktarıyoruz. Tamamı için videoyu izleyebilirsiniz.