Ausonius “Aures nostras audita velocius quam lecta praetereunt.” (İşittiklerimiz okuduklarımızdan daha çabuk silinip gider.) der. Bu söze tersten bakacak olursak okuduklarımız işittiklerimize göre daha kalıcıdır. Bu nedenle okuduğumuz içeriklerin biz fark etmesek bile hayatımıza kalıcı etki ettiğini düşünüyor ve kitapların ruh halimizi değiştirebilen gücünü görüyorum.
Bu gücü 20.yüzyılın ilk yıllarında gören Samuel Crothers, tedavi yöntemi olarak kullanmaya başlamış. Ve Yunanca “Biblion” (kitap, kitaplık, kütüphane) ve “Therapeia” (tedavi) kelimelerini birleştirerek oluşturduğu kitaplar ile uygulanan tedavi anlamındaki “Bibliyoterapi” kavramını bizlere kazandırmış. [1]
Eski Yunan’da “psychés iatreíon” (İnsanın ruhunun iyileştirildiği yer) olarak tanımlanan kütüphaneler, Bibliyoterapi çalışmalarının özeti sayılabilir [2].
Temel felsefesi doğru kitabı doğru zamanda doğru insan ile buluşturmaktır. Sade bir süreçle edebi eser ve okuyucunun kişiliği arasında dinamik bir ilişkinin kurulması hedeflenir. Bu ilişki bir profesyonel tarafından gerçekleştirildiğinde okuyucu duygusal sorunlarla yüz yüze gelip gelişmeler yaşanabilir. Özetle kitaplar aracılığıyla kişinin kendi iç dünyasına yolculuk yapmasıdır.[3]
Sorunlarına içgörü sağlama, daha olumlu bir benlik algısı, yalnız olmadığını duyumsama, stresle başa çıkma, farkındalık oluşturma gibi amaçlar için uygulanır. Bibliyoterapide; Özdeşim, Katarsis ve İçgörü şeklinde 3 aşama izlenir. Bu aşamaların sonunda kişi yaşadıklarını okuduğu anlatılar sayesinde tekrar yorumlayıp değiştirebilir.[3]
Bibliyoterapi farklı kişiler tarafından çeşitli şekillerde sınıflandırılmıştır. Örneğin;
Liz Brewster, kendi kendine bibliyoterapi, yaratıcı bibliyoterapi, resmi olmayan bibliyoterapi şeklinde sınıflandırırken Daiva Janaviciene daha sade bir sınıflandırma geliştirir:
Klinik Bibliyoterapi: “Tedaviye ek olarak özellikle tıbbi bir ekip tarafından uygulanan bir iyileştirme yöntemidir.”
Rehabilitasyon Bibliyoterapi: İyileşme dönemindeki hastalarda uygulanan hayata tekrar adaptasyonu sağlamaları için uygulanan yöntemdir.
Eğitici Bibliyoterapi: Yalnızca hastalara değil, kişisel gelişim gibi durumlarda uygulanan yöntemdir.
[4]
Sonuç olarak bibliyoterapide; kişi ile ilgili çeşitli parametrelere göre seçilen kitaplarla uzmanların yönlendirmesiyle gerçekleştirilen terapiler ile kişinin “ruhunun şifa bulması” amaçlanır.
Yazar: Medine Ahsen Ağır
Erciyes Üniversitesi Eczacılık Fakültesi 3.sınıf öğrencisi, Eczacılar Burada Kampüs Yönetim Komitesi Üyesi
Referanslar;
- McLaine, S. (tarih belirtilmemiş).What is bibliotherapy?, Words That HEAL, Erişim: https://wordsthatheal.com.au/about/, Mart 2023.
- Beşkardeş, F. (2013). Bibliyoterapi: Kitapların terapide kullanılması. Erişim: http://fuat.beskardes.com/saglik/2371/bibliyoterapi-kitaplarin-terapide-kullanilmasi.html, Mart 2023.
- Öner, U. (2007). Bibliyoterapi. Çankaya Üniversitesi Fen – Edebiyat Fakültesi Journal of Arts and Sciences, 7, 133-150.
- Yilmaz, M. (2014). Bilgi ile iyileşme: Bibliyoterapi. Türk Kütüphaneciliği, 28(2), 169-181.
