Türkiye’de Farmakognozi ve Farmasötik Botanik Çalışmalarına Öncülük Etmiş İki Eczacı Bilim İnsanı: Turhan Baytop ve Asuman Baytop
7 Haziran akşamı Prof. Dr. Afife Mat hocamızdan Eczacılık Tarihinden Portreler” serimizin ilk etkinliğinde Asuman ve Turhan Baytop hocalarımızın “portrelerini” dinledik.
Afife hocamız serinin ilk etkinliğinde vefa gereği önceliği, kendinden önceki araştırmacılara vefakârlığın bir örneği olduğunu dile getirdiği Turhan Baytop hocaya verdi.
Prof. Dr. Turhan Baytop:
1945’te İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Eczacı Okulu’nun ilk mezunlarından olan Turhan hoca; henüz öğrenciyken bitkilerle ilgilenmeye, son sınıf öğrencisiyken Prof. Alfred Heilbronn’un kürsüsünde fahri asistan olarak çalışmaya başlamış.
1949’da doktorasını tamamlamış, 1952’de doçent, 1963’te ise profesör olmuş.
1949-1999 yılları arasında 170 araştırma gezisi (ki Turhan hoca “bitki avlama gezisi” dermiş.) yapmış, on bir bine yakın bitki toplamıştır. Topladığı bitkilerden otuz taksonun bilim için yenidir ve kendisinin adının verilmiştir.
1969’da Farmakognozi Kürsüsü Başkanlığına seçilmiş ve 1987’ye kadar görevini sürdürmüştür.
Mezun olduğu tarihten itibaren Türk Eczacılık Tarihi ile ilgili araştırmalara başlamıştır. Önce Türk Eczacılık Tarihi kitabını yayınlamış, sonra Eczacılık Tarihi ve Deontoloji dersini vermeye başlamıştır.
Ülkemizdeki ilk Eczacılık Tarihi Müzesi’ni 1960’da kurmuştur.
Turhan Baytop hocanın kurucusu olduğu iki önemli toplantıya (Bitkisel İlaç Hammaddeleri Toplantısı ve Türk Eczacılık Tarihi Toplantısı) ise günümüzde de devam edilmektedir.
1986’da OPTIMA Gümüş Madalya, 1988’de TÜBİTAK Bilim Ödülü (bu ödülü alan ilk eczacı), 1992’de ECO Altın Madalya başta olmak üzere birçok ödül almıştır.
Çeşitli doktora ve yüksek lisans tezlerine danışman olmuş, 240 yayın ve 24 kitap bırakmıştır.
Prof. Dr. Asuman Baytop:
1943’te İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Eczacılık Okulu’ndan (daha sonra tekrar Tıp Fakültesine bağlanmıştır.) mezun ve aynı sene Prof. Alfred Heilbronn’un asistanı olmuştur.
1949’da doktorasını tamamlamış, 1952’de doçent, 1963’te profesör, 1964’de Farmasötik Botanik Kürsüsü direktörü olmuştur.
1943-1987 yılları arasında 160 araştırma gezisi yapmıştır. Birçok bitkiye ismi verilmiştir (Crocus asumaniae, Crocus baytopiorum, Colchicum baytopiorum bunlardan bazılarıdır.).
İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Herbaryumu’nu (Türkiye’nin en büyük herbaryumudur) geliştirmiştir.
1978’de Balkan Flora ve Vejetasyonu Uluslararası Sempozyumu Şeref Madalyası, 1999’da TÜBİTAK Hizmet Ödülü, 2006’da TEB Eczacılık Akademisi Hizmet Ödülü aldığı ödüllerden bazılarıdır.
Birçok doktora tezinde danışmanlık yapmıştır.
Asuman Baytop – Turhan Baytop hocalar, “Bilim hayatından hiç emekli olmadılar, her biri kendi alanında Dünya çapında bilimsel otorite oldu, eczacılık eğitimine çok önemli hizmetleri oldu ve örnek bilim insanları oldular.”
Afife hocamıza değerli sunumu için teşekkür ediyor, Asuman Baytop – Turhan Baytop hocaları saygıyla anıyoruz.
