Reçetesiz satılan, tezgâh üstü ilaç olarak bilinen ilaç gruplarına OTC (Over The Counter) denir. Çok ciddi olmayan hastalıkların tedavisinde hastanın doktora gitmeden eczacı tavsiyesiyle de kullanabileceği ilaç formlarıdır. Son yıllarda ise hükümetler, sağlık harcamalarında tasarruf yapmak amacı ile reçeteli ilaçların OTC formlarını da satışa sunmaya başlamıştır.
OTC’ler, hastaların basit rahatsızlıklarında eczanelerden rahatlıkla temin edebileceği ilaç grubu olarak yer almaktadır. Ancak bir ürünün reçetedeki dozu ile OTC’deki dozu aynı değildir. Bu durum OTC’lerin maliyetini ilacın maliyetinden daha az kıldığından hastalar OTC’leri tercih etmeye başlamıştır. Diğer yandan ürün içindeki etken madde miktarı az olduğu için hastanın tedavi süreci uzar ve daha fazla OTC kullanmasına neden olur. Aslında nereden baksanız tedavi sürecindeki maliyeti açısından reçeteli ilaçla eş değer hale gelir.
OTC kullanmadan önce mutlaka eczacının veya doktorun tavsiyesi alınmalı kulaktan dolma bilgilerle OTC kullanılmaya başlanmamalıdır. Çünkü hastanın kullandığı bir ilaçla ürün etkileşebilir bunun sonucunda çeşitli komplikasyonlar ortaya çıkabilir ya da ciddi bir hastalığın semptomları maskelenebilir. Hastalar, kendi kendilerine tanı koymada yeterli olamayacakları için OTC alırken eczacılarını kullandıkları diğer ilaçlar ve var olan hastalıkları hakkında bilgilendirmeli, eczacı uygun görürse ürünü almaları önerilir.
OTC’lerin hastanın istediği kadar alabiliyor olması ise çeşitli suistimalleri ortaya çıkarır. Bazı ürünlerde yer alan metamfetamin, kodein gibi uyarıcılar bağımlı bireyler için risk taşımaktadır. Bu ilaçları kullanan bağımlı oranlarının yüksek olması da dediğimizi doğrular niteliktedir.
Hiperkolestorelomi için kullanılan statinlerin de OTC formu mevcuttur. Halihazırda zaten reçeteli ilacı kullanan hastamızın daha iyi gelir düşüncesiyle OTC’ yi de almasıyla günlük alması gereken dozun çok üstüne çıkabilir bu durum da karaciğer başta olmak üzere diğer dokularda toksik etki oluşturabilir.
Kısacası bir uzmana danışmadan OTC kullanmanızı tavsiye etmiyoruz. Çünkü bilinçsizce kullanılan ürünler kalıcı veya geçici yan etkiler oluşturabilir veya çeşitli toksikolojik durumlar ortaya çıkarabilir. Reçeteli tedavinizin yanında, uzmanların size tavsiye etmesiyle birlikte OTC ürünleri kullanmanızda hiçbir sakınca olmadığını da mutlulukla belirtmek isteriz.
Sağlık dünyasında günümüzde birçok yanlış bilginin olduğunun farkındayız. Aklınıza takılan herhangi bir sorunda ilk danışanınız olarak ECZACILARINIZ BURADA.
Yazar: Hacer İPEK
Erciyes Üniversitesi Eczacılık Fakültesi 4. Sınıf Öğrencisi – Eczacılar Burada Kampüs Üyesi
