Hastalandığımızda teşhisi kendimiz koyup tedavimizi hekim ve eczacıya danışmadan mı uyguluyoruz? Eğer böyle yapıyorsak bu akılcı ilaç kullanımı değildir, bunun risklerinin farkında mıyız? İlaçlar ve tıbbi bitkilerin tedavideki rolleri nelerdir ve hangi şartlar altında uygulanmalıdır? 24 Mayıs Çarşamba akşamı Hüsniye Kayalar’ın anlatımıyla hepsi ve daha fazlasının konuşulduğu etkinliğimizde aldığım notlar;

Eğer henüz üyelik kaydınızı yapmadıysanız şimdi tam sırası. Üyelerimize özel avantajlardan faydalanmak, gelişmelerden ve kampanyalardan hemen haberdar olmak ve size maksimum faydayı sağlayabilmek için her geçen gün yenilerini eklediğimiz hizmetlerimizle mesleğinize katkıda bulunmak için

İlaç nedir?

DSÖ tanımına göre ilaç; fizyolojik sistemleri ve patolojik durumları alanın (hayvan, insan vs.) yararına değiştirmek için kullanılan veya kullanılması öngörülen  madde ya da üründür.

Akılcı ilaç kullanımı doğru zamanda, gereken nitelikte, gerektiği kadar, gerektiği biçimde, hastalığın ve hastanın durumuna göre kullanımı akılcı ilaç kullanımıdır.

Rasyonel fitoterapi nedir?

Tıbbi bitkilerin drog olarak kullanılan kısımları ya da bunlardan hazırlanan  bitkisel çay, ekstre vs. gibi tek ve saf etken maddelerin dışında kalan bazı galenik şekillerin hekim ve eczacı denetiminde bilimsel olarak kanıtlanmış etkileri doğrultusunda hastalık tedavisinde ya da profilaksisinde kullanımını inceleyen bilim dalıdır.

Fitoterapötik nedir?

Farmakopelerde kayıtlı bitkisel drog veya standardize ekstrelerden uygun farmasötik formda ve belirli dozda hazırlanmış ağızdan kullanılan ürün veya müstahzarlar fitoterapötiktir.

Eczanelerde görebileceğiniz bazı fitoterapötikler:

Bekunis ve Sennalax      Bekunis yaprağı ekstresi

Colchicum – Dispert      Colchicum tohum ekstresi

Kaliteli tedavi için; doğru bitki doğru zamanda toplanmalı, tedavide kullanılacak kısmı (drog) belirlenmeli, doğru kurutma ve saklama şartlarında uygun ekstraksiyon yöntemleri kullanılmalı ve analizler yapılmalıdır.

Fitoterapide toz edilmiş bitkisel drog, bitkisel çaylar, tentür ve ekstreler, bitki usareleri vb. ürünler kullanılır. Drogların hazırlanmasında infüzyon(demleme), dekoksiyon(kaynatma) ve maserasyon çok yaygın kullanılır. Genelde bitkinin narin kısımları(çiçek, yaprak vs.) infüzyonla hazırlanırken kök, kabuk gibi sert kısımlar dekoksiyonla hazırlanır. İnfüzyonların daima taze hazırlanması önemlidir belirtilen süreden fazla demleme drogtaki astrenjan maddelerin tadını daha çok almamıza sebep olacağı gibi etken maddenin özelliğinin kaybolmasına da neden olabilir.

Bebeklerde bitkisel çay kullanımı ekstra dikkat edilmesi gereken noktalar taşır bu nedenle eczacı ve hekime danışmadan bebeklerde çay kesinlikle kullanılmamalıdır!

Bitkilerle tedavi güvenli midir?

Bitki kimyası, bitkide bulunan maddeler ve etkileri, drog olarak kullanılan kısımların etkisi ve güvenilirlikleri, ekstraksiyon gibi işleme yöntemleri ve farmasötik şekilleriyle alakalı klinik testler uzmanlar tarafından gerçekleştirilir. Hastalanıldığında eczacı ve hekime danışarak bitkilerle tedavi uygulanabilir.

Fitoterapide bitkilerin nasıl etki ettiğini ıhlamur örneğiyle verebiliriz. Fitoterapiyi tanımlarken tek ve saf etken maddeler dışında kalan galenik şekillerin  kullanıldığını söylemiştik. Ihlamurda müsilaj, flavonoit, uçucu yağ gibi maddeler bulunur ve bunların her biri farklı etkilere sahiptir. Müsilaj yumuşatıcı, flavonoitler spazm giderici, uçucu yağlar stimulan etkileriyle tedavide kullanılırlar.

Bitkisel ilaçların uygulama alanları;

• Santral Sinir Sisteminde ‘’Passiflora incarnata – Çarkıfelek’’ sedatif hipnotik olarak,
• Kardiyovasküler Sistemde ‘’Ginkgo biloba – Mabet Ağacı’’ periferal tıkanıklıkta,
• Solunum Sisteminde ‘’Tilia platyphyllos – Ihlamur’’ yumuşatıcı olarak ve nefes tıkanıklığıda,
• Gastrointestinal Sistemde ‘’Foeniculum vulgare – Rezene’’ gaz şikayetlerinde kullanılır.

Güvenli ve etkili fitoterapi için;

• Bitkiler kuru ve saf olmalı.
• Kapalı kaplarda güneşte uzakta saklanmış olmalı.
• Fitoterapi ürünleri mutlaka ECZANELERDEN temin edilmeli.
• Ürünlerin etiketinde bitkiye ait kimlik kartı olmalı.(Kullanılan bitki adı, etkili bileşikleri, üretim yeri, üretim ve son kullanma tarihi vs.)
• Kullanım süresine ve doza dikkat edilmeli.
• Bitki-ilaç etkileşimleri ve toksik etkileri olabileceği unutulmamalı.
• Diyabet, yüksek tansiyon, kanser ve kalp hastalıklarında bitkisel tedaviyi ancak normal tedaviye yardımcı amaçla hekim onayından sonra kullanılmalıdır.

             SAĞLIK BAKANLIĞINDAN RUHSAT ALMIŞ ÜRÜNLER SATIN ALINMALIDIR.

Lütfen ilaç kullanımı konusunda eczacınıza ve hekiminize danışmadan tedavi uygulamayın. Unutmayın ki ‘’Eczacı en yakın sağlık danışmanınızdır! ‘’.

Kıymetli hocamıza verdiği bilgiler için teşekkür ederiz.