Son yıllarda mantarlar daha sık gündeme gelmeye başladı. Marketlerde kültür mantarı çeşitleri arttı (kestane mantarı, kayın mantarı, shiitake gibi). Bazı hastalıkların mantarlar ile tedavi edilebileceği söylemleri ve sonbaharda basında yer alan zehirlenme haberleri ilgiyi arttırdı.

“Mantar toplamak bir tutkudur, balıkçılık, avcılık gibi” diyor Jilber Barutçiyan.

Jilber Barutçiyan doğaya meraklı bir arkadaşımız. İstanbul’da doğmuş, Galatasaray Lisesini bitirdikten sonra İsviçre’ye yerleşmiş. Orada başlayan mantar merakı zamanla uzmanlığa dönüşmüş. 2006 yılında İsviçre Mantar Uzmanları Kuruluşu (VAPKO) diplomasını alan Barutçiyan ile aynı yıl Türkiye’ye döndüğünde tanıştık.

Türkiye’nin mantarları ile mantar araştırıcıları hakkında bilgi ararken benim adıma rastlamış. O dönemde başlayan dostluğumuz sayesinde ben de bu konuda yeni bilgiler edindim.

Barutçiyan İstanbul bölgesi ormanlarını dolaşarak araştırma ve fotoğraflama yaptı. Eğitim gezileri düzenledi. İlk kitabı “Türkiye Mantarları”nı 2012 yılında yayınladı.

Bu kitabın genişletilmiş ve güncellenmiş basımı ise 2021 yılında Ginko Bilim tarafından “Makro Mantarlar” adıyla yayınlandı.

Kitabın başında mantarlar hakkında genel bilgiler veren ve mantar toplayıcılığının nasıl doğru yapılacağını açıklayan Barutçiyan Türkiye mantarlarını orijinal fotoğraflarla ayrıntılı olarak tanıtıyor.

Bu örnek sayfada görüldüğü gibi mantarın kısımları (şapka, lameller, sap) özellikleri verildikten sonra dokusu, koku ve tadı, habitat ve mevsimi, mutfak değeri  ve tadım önerileri konusunda bilgi verilmiştir.

Zehirli mantarlarda ise ayrıca karıştırma risklerine yer verilmiş ve zehirli işareti konulmuştur.

Bu kitap Jilber Barutçiyan’ın on beş yıl süren arazi çalışmalarının ürünüdür.

Arazi ve eğitim çalışmaları devam eden Barutçiyan, çeşitli gruplara mantar eğitimi vermekte ve katılımcıların mantar toplama deneyimlerine rehberlik etmektedir. Televizyonda bazı belgesel programlarda da kendisine rastlayabilirsiniz.

Eğitimin çocuk yaşta başlamasının önemini bilen Barutçiyan 2023 yılında Çağman Erkmen ile birlikte ve Zeynep Büşra Ayaz’ın resimleriyle “İstanbul’da Mantar Avı” başlıklı bir çocuk hikaye kitabı hazırlamış ve bu kitap Vakıfbank Kültür yayınları tarafından basılmıştır.

Bu kitap çocukları eğlenceli bir şekilde eğitiyor ve doğa koruma bilincini geliştiriyor. Gençlerimize ülkemizin bitki örtüsünü ve toprağın zenginliklerini küçük yaştan öğretmek daha iyi ve vatansever bireyler yetişmesini sağlayacaktır.

Jilber Barutçiyan’ı yılmadan yaptığı araştırmalar ve ülkemize katkıları için kutluyor ve teşekkür ediyorum.